Bamyan, Phat Giao thoi xua

.
Bamyan, xứ sở của Phật Giáo thời xưa
Thích Minh Thành Ph.D.
.

.
Bamyan là một thung lũng xanh mướt vì đất đai phì nhiêu mầu mở nằm cách thủ đô Kabul của Afghanistan 80 dặm về phía Tây Bắc. Bamyan ngày nay là nơi có rất nhiều những hang động là những điện thờ và những giảng đường vĩ đại do người Phật tử ngày xưa đục vào sườn núi tạo thành. Di tích của những ngôi tinh xá, chùa chiền và tháp cổ chứng tỏ rằng thung lũng Bamyan đã là chứng nhân của một thời hưng thịnh của Phật Giáo tại đây. Đất nước Afghanistan và đặc biệt là Bamyan đã trải qua một thời kỳ huy hoàng trong lịch sử Phật Giáo với những dấu tích không phai mờ thế mà giờ đây người ta không tìm thấy đâu một người Phật tử còn sót lại.

.
Trên những đỉnh đồi xứ Bamyan vẫn còn di tích của những ngôi tháp cổ kính. Dưới những sườn đồi vẫn còn những hang động lớn nhỏ khác nhau mà giới tu sĩ Phật Giáo ngày xưa dùng làm điện Phật, thính đường hay am thất. Bamyan vẫn còn được nhắc tới trong sách vở Phật Giáo là nhờ vào những di tích và những tượng Phật được điêu khắc vào vách núi. Ngoài ra còn rất nhiều di tích của những ngôi tịnh xá và những tượng Phật nhỏ hơn.
.

Vào năm 630 ngài Huyền Trang đã đến viếng Bamyan và chính ngài Huyền Trang đã ghi lại những điều mà ngài đã tai nghe mắt thấy. Theo ngài Huyền Trang vương quốc Bamyan kéo dài khoảng 2 ngàn dặm từ Đông sang Tây và khoảng 300 dặm từ Bắc xuống Nam, thủ đô nằm trên triền dốc cao của một dãi đồi mà phía Bắc có một vực núi rất sâu và hiểm trở. Lòng yêu chuộng Phật Giáo và tâm hồn chơn chất của người dân ở Bamyan được những sắc dân lân bang ca ngợi. Ngài Huyền Trang kể rằng lúc ngài đến đó thì nơi đó đã có 10 ngôi tịnh xá và khoảng một ngàn vị Tỷ-kheo, tất cả đều tu theo tông phái Xuất Thế Thuyết Bộ, một bộ phái quan trọng thuộc Đại Chúng Bộ. Xuất Thế Thuyết Bộ chủ trương rằng tất cả các pháp thế gian chỉ là những hiện tượng mà thôi chớ không phải là thực tại. Thực tại tối hậu vượt ra ngoài những pháp mà con người có thể nhận thức được ở thế gian.
.

Cho đến thế kỷ thứ 8 thì những hoàng tử của xứ Bamyan bắt đầu rời khỏi Phật Giáo và cải đạo theo Hồi Giáo dưới triều đại Abbasid (754-785) dù vậy việc đập phá tượng Phật lúc ấy không hề xảy ra. Những ngôi tinh xá và những pho tượng Phật vĩ đại vẫn còn tồn tại cho đến thế kỷ thứ 9. Ngày nay tại xứ Bamyan vẫn còn đứng đó những pho tượng Phật chạm khắc bằng đá lớn nhất thế giới trong thời cổ đại cũng như thời hiện đại. Một pho tượng cao 173 feet (trên 52 mét) và một pho tượng khác cao 120 feet (trên 36 mét) [1 foot = 30, 48 cm]. Có lẽ vì một pho tượng làm bằng đá đỏ và một pho tượng làm bằng đá trắng nên người dân ở đây gọi đó là tượng “Bụt Đỏ” và tượng “Bụt Trắng”. Những pho tượng nầy có thể có niên đại trong khoảng từ thế kỷ thứ ba đến thế kỷ thứ sáu Tây Lịch.
.

Xứ sở Bamyan xinh đẹp đã từng làm mê mẫn tấm lòng của khách hành hương. Mặc dầu việc hành trì theo giáo lý nhà Phật đã chấm dứt cách đây hơn 11 thế kỷ những khách hành hương vẫn còn có thể cảm nhận một từ lực tĩnh lặng mà việc hành trì đó tạo nên. Bạn sẽ có được cảm nhận đó nếu bạn đứng bên một sườn đồi của xứ Afghanistan đưa mắt nhìn sang thung lũng Bamyan xinh đẹp đang được ánh trăng nhuộm vàng bằng một màu vàng dịu dàng và thanh khiết. Phía bên kia bạn sẽ thấy còn đó những gian am thất làm bằng đá và vẫn còn đứng đó những bức tượng Phật trong một bầu không khí thanh thản êm đềm. Nếu bạn trầm mặc chiêm ngưỡng thì một từ lực an lành của Đức Phật sẽ thấm sâu dần vào tâm hồn của bạn.

.